Körbek köyü efsanesi

31.01.202112:24

«Dünyada bir çoq efsane ve masal bar. Saña bulardan birisini añlatacağım», – bu sözlernen qartanam qırım efsanelerden birisine başladı. Sert ve yaşına baqmadan güzel betiniñ çizgileri yımşadı. Büyük elâ közlerde, çoqtan keçken gençlikniñ kederli bir parıldısı ortağa çıqtı.

– Köyümizniñ peyda olma aqqındaki efsanesini eşitkendirsiñ?

– Yoq, eşitmedim.

Kökköz köyünde, qartanamnıñ yaz aşhanesinde artınace açıq qapınen otura edik. Yelçik, küneş batmanı, acayip Ay Petri qayalıqlarını, güllegen Kökköz ormanlarını köre bilecegimiz ince bir perdeni yavaştan savurdı. Quşlar meftün etici türkülerinen sevindire edi ve şeñ Kökköz özeni, sanki olarnen yarışıp, pek küçlü ses çıqara edi. Teren bir nefes alıp, qartana ikâyesine başladı.

«Bu rivayetni, yaşlığımnıñ künlerinde, Körbek köyüniñ er sakini bile edi. Efsaneniñ Qırım boyunca bilingeni aytılmaz, bir çoq kereden ziyade kelgen güzel yolcularnıñ ikâyelerine de oşamaz. Amma onı sevemiz, çünki o öz, tuvğandır… Diñle. Çoq eski zamanlarda, dünyada qart haci yaşay edi. Daa dindar ve hucur bir insan yoq edi. İnsanlar, özü kibi eski bir asanen, beyaz uzun urbalı 100 yaşındaki yürgen qart bir adamğa şaşa ediler. Betiniñ terisi bütünley bürüşiklernen qaplı, esmer edi. Közleri parlaq gece yıldızlarını ve açıq mavı kündüz kökniñ qar beyazı bulutlarını zar-zornen ayıra edi. Saqal ve siyrek saçları qırım dağlarınıñ qarlı caplarından daa beyaz edi. Haci, Mekkeni, İstanbulnı, Qudusnı ziyaret etip, çöllerniñ sıcaq qumlarından, buz dağlarnıñ suvuq caplarından keçip, öz vaqtında çoq şey kördi. Ondan daa cesur bir adam yoq edi, ne zenginlerge ne de fuqarelege kerçekni aytmağa qorqmay edi.

Kimse qart adamnıñ tamırları aqqında iç bir şey bilmey edi ve er kes haciniñ keçmişi aqqında soramağa qorqa edi, çünki bu vaqıtta beti ağara ve ağzındaki nazik tebessümi ğayıp ola edi.

Alla hacini destekley edi, amma qartlığında mümin yolcu kör oldı. Lâkin bu bile qart adamnı toqtatmadı, dünyanı seyaat etmege devam etti, fuqarelerge yardım etti ve aqsızlarnı takbih etti.

Yıllar keçti. Ve Yüce Allanıñ emirinen haci Qırımğa ve daa soñra yalı boyuna kelip çıqtı. Çatır Dağnıñ eteginde toqtadı. Toqtadı, çünki zurna sesine oşağan quş çiviltisini, dağ irmaqnıñ şırıldamasını, yapraqlarnıñ yımşaq şıtırdısını eşitti. Haci çantasını arıq omuzlarından atıp, taze yımşaq bir ot yatağına oturdı. Uzun seyaatlarınıñ sert imtianlarında tecribeli olğan qart adam, baar deniz yelçiginiñ yımşaqlığına ve tazeligine oşağan bir güzellikni iç eşitmedi ve is etmedi. Birden közlerinden yaşları keldi, cennette, yer cennettinde olğanını tüşündi. Haci, qoqulı armut teregine uzanıp, pişken, suvlu meyvanı üzip ve dadını baqıp, başqa iç bir yemeklernen qıyaslanamaycaq qadar, kerçekten cennet bir meyvasını aşamağanını añladı.

Qart adam, soñ küçlerini topladı ve yüksek bir bayırğa çıqıp, bağırdı:

– Müminler! Ey, Allanıñ itaatkâr qulları! Bu diyarğa menim adımı qoyıñız! Kör Bekir adını! Çünki soñ vaqıtımda, ayatım boyunca qıdırğan şeyimi taptım!
Şu arada küçlü bir yel üfürdi ve dindar yolcu tutınamayıp, aşağı yuvarlanıp ketti…
Bütün bularnı seyir etken köy sakinleri uzun vaqıt haciniñ bedenini qıdırdı, amma tapmadılar. Ve aziz yolcunıñ soñ istegini yerine ketirmege kerek olğanını tüşündiler.

O zamandan berli, o yerge Körbek ya da Körbekül adı berildi, bedeni öyle de tapılmağan Kör Bekirniñ şerefine.

Mında qartana qurnazca külümsiredi:

– Amma biz körbekliler acınıñ ölmegenini bilemiz. O tüşip, tabiatnen birleşti, er terekte, er çiçekte, dağ çoqrağınıñ kristal suvınıñ er tamlasında yaşay.

Sayle Çuhunova,

Körbek köyü, 1999 s.

Легенда о деревне Корбек

Author: Редакция AVDET

Редакция AVDET